ثقات الرواة (کتاب)

«ثقات الرواة؛ کتاب علمی، رجالی، حدیثی، تاریخی»، نوشته سید حسن موسوى اصفهانى، کتابی است به زبان عربى در موضوع علم رجال، که اسامی روات ثقه شیعه به همراه شرح حال برخی از آنها را دربر دارد.

مؤلف

سید حسن موسوی (متولد ۱۳۱۲ ش) فرزند خطیب جلیل، سید اسماعیل موسوى اصفهانى، از محققان برجسته مکتب اهل البیت علیهم السلام است. آیت الله سید محسن حکیم و آیت الله سید ابوالقاسم خوئى از اساتید ایشان هستند.

آیت الله خوئى در تقریظ خود بر کتاب «ثقاة الرواة» چنین فرموده است: «از کسانى که احاطه بر علوم حدیث و رجال حدیث شیعه دارد، علامه فاضل فرزند عزیزم ثقة الاسلام آقاى سید حسن موسوى اصفهانى است. ایشان نهایت تلاش خود را در جدا نمودن ثقات از ضعفا را مبذول داشته است». مرحوم آقا بزرگ تهرانى صاحب الذریعه نیز، تعبیراتى مشابه تعبیرات آیت الله خوئى درباره ایشان دارد.

محتواى کتاب

کتاب «ثقات الرواة»، از مقدمه و متن اصلى (شامل ۳ جلد: ۱. الف تا راء؛ ۲. زاء تا عین؛ ۳. غین تا یاء) تشکیل شده است. چنان که از اسم کتاب پیدا است، مؤلف به ذکر روات ثقه شیعه پرداخته است. در این اثر، در مجموع تعداد ۱۳۱۱ نفر از راویان ثقه شناسانده شده‌اند.

ترتیب روات اولاً به ترتیب الفبا است و ثانیاً، از صحابه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آغاز مى شود و به امام یازدهم خاتمه مى یابد؛ بدین صورت: اصحاب رسول الله صلى الله علیه و آله، اصحاب امام على علیه السلام، اصحاب امام حسن علیه السلام، اصحاب امام حسین علیه السلام، اصحاب امام سجاد علیه السلام، اصحاب امام باقر علیه السلام، اصحاب امام صادق علیه السلام، اصحاب امام کاظم علیه السلام، اصحاب امام رضا علیه السلام، اصحاب امام جواد علیه السلام، اصحاب امام هادی علیه السلام، اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام.

نویسنده کوشیده است که در جرح و تعدیل راویان به نظر یقینى برسد و به همین جهت به شرح حال آنان مراجعه کرده و خلاصه‌اى از آن را ذکر کرده تا محققان بتوانند به‌راحتى به این اطلاعات شخصیت‌شناختى دسترسى پیدا کنند و به نتیجه برسند. همچنین کوشیده است که بین مطالب نویسندگان کتب اربعه و سایر کتب در زمینه شرح حال راویان موثق جمع کند.

منابع

• محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
• ویکی نور.